Jak zatrudnić cudzoziemca

Prawo polskie, co do zasady wymaga, żeby cudzoziemiec wykonujący pracę na terytorium Rzeczypospolitej posiadał zezwolenie na pracę. Możemy wyróżnić kilka typów zezwoleń. Są one wydawane przez wojewodę właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy albo przez starostę.

Zezwolenie na pracę i uproszczona procedura

Co do zasady – cudzoziemiec powinien posiadać zezwolenie na pracę, które uprawnia go do pracy w Polsce od 3 miesięcy do lat 3. Wyjątek stanowi sześć krajów, dla których została wprowadzona uproszczona procedura zatrudnienia. Cudzoziemcy z Armenii, Białorusi, Gruzji, Ukrainy, Rosji, Mołdawii mogą zostać zatrudnieni bez zezwolenia przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń.

Mówiąc wprost, obywatele tych państw mogą rozpocząć pracę na podstawie nie zezwolenia, a oświadczenia.

Dlaczego oświadczenie nazywa się uproszczoną formą zatrudnienia? Otóż pracodawca, żeby zarejestrować oświadczenie w urzędzie pracy nie musi przeprowadzać testu rynku pracy, a urząd ma zazwyczaj 7 dni roboczych, żeby dokonać rejestracji tego oświadczenia (czasami 1 miesiąc – jeśli wymagane jest postępowanie wyjaśniające). Natomiast zezwolenie wymaga więcej czynności. Minusem oświadczeń jest to, że jest przewidziane tylko dla obywateli sześciu ww. krajów i jest ograniczone w czasie. Zezwolenie natomiast można uzyskać na dłuższy okres oraz pracownik może pracować nieprzerwanie, jednakże czas oczekiwania i procedura jest bardziej skomplikowana.

Oświadczenie i zezwolenia pozwalają zatrudnić zarówno osobę, która już jest w Polsce, jak i tą, która znajduje się poza Polską i dopiero będzie ubiegać się o uzyskanie wizy.

Legalizacja pracy cudzoziemca należy do skomplikowanych procesów. Zatrudniając cudzoziemca, należy pamiętać, że nie każda podstawa legalnego pobytu (np. wiza wydana w celu turystycznym) – nawet istniejąca w momencie uzyskania zezwolenia na pracę – umożliwia jej wykonywanie.

Ponadto należy pamiętać, iż z cudzoziemcem należy podpisać umowę w formie pisemnej, w języku dla niego zrozumiałym. Dotyczy to również umów cywilnoprawnych. Co jest bardzo istotne, generalnie – każda zmiana stanowiska wymaga nowego pozwolenia – zmniejszenie wynagrodzenia czy awans na wyższe stanowisko również. Zezwolenie na pracę jest wymagane nie tylko przy zatrudnieniu, ale również do legalnego pełnienia funkcji członka zarządu bądź prokurenta spółki.

Jednakże, ze względu na epidemię Covid-19 obowiązuje lex specialis, i o tym należy pamiętać.